Περί του Κακού : ή το Πραγματικό ως φιλοσοφικό υποκείμενο

"Ο Κολοσσός", πίνακας του Γκόγια


errare humanum est
1.Το Πραγματικό δεν δύναται να εννοιοποιηθεί απο την φιλοσοφία και για αυτό υφίσταται για αυτήν ως μία πάντα εχθρική εξωτερικότητα, η οποία δυνητικά μπορεί να επιφέρει τον πλήρη της θάνατο. Η ιστορία της έννοιας του Κακού, μέσω της ιστορίας της θεολογίας και της φιλοσοφίας, είναι η ιστορία μίας περιγραφής του Πραγματικού ως Ακατάληπτου και Ξένου, ως ενός Άλλου απέναντι στον Καθαρό Λόγο της θεωρησιακής πρακτικής της φιλοσοφίας. Αυτό που ωθεί την φιλοσοφία στην δαιμονοποίηση του Πραγματικού είναι η ελευθερία του. Το Πραγματικό δεν εγκλωβίζεται στις νομοτέλειες της φυσικής αναγκαιότητας, ενώ τις εμπεριέχει, αλλά υπάρχει διαρκώς σαν ένα Άλλο λόγω της Πράξης που παράγει και αναπαράγει και το ίδιο ταυτόγχρονα.
Για το λόγο αυτό, το Κακό είναι μία μεταμφίεση ενός φυλακισμένου που οδηγείται στο εκτελεστικό απόσπασμα της φιλοσοφίας, είναι το Πραγματικό, το μη-Φιλοσοφικό που έχει ονομαστεί για να απολυτοποιηθεί η αναγκαιότητα της ύπαρξης της φιλοσοφίας..ότι υπάρχει για να νικήσει το Κακό, να το γνωρίσει, να το εκφέρει, να το απο-Πραγματικοποιήσει ώστε να το φιλοσοφικοποιήσει. Συνεπώς μιλάμε για μία στρατηγική πλασματικής υποκειμενοποίησης ώστε να εξασφαλιστεί η φιλοσοφική υποκειμενοποίηση.


ave, Caesar, morituri te salutant
2. Ο Λάιμπνιτς , όχι τυχαία στο περίφημο έργο του "Θεοδικία" δίνει ως υπότιλο την φράση " για την Καλοσύνη του Θεού, την ελευθερία του Ανθρώπου και την καταγωγή του Κακού". Στην προσπάθεια του να αποδείξει την λογική συνύπαρξη του Κακού σε ένα κόσμο που είναι δημιούργημα ενός χαριστικού Θεού ανοίγει το ζήτημα της υποκειμενοποίησης με μία φιλοσοφική ειλικρίνεια αλλά την ίδια στιγμή με μία πάραδοξη μη-φιλοσοφική υπόρρητη προβληματική. Η απόδειξη ότι όλα απορρέουν απο το Θεό και με σκοπό την κυριαρχία του Θεού παράγεται η ελευθερία της θελήσεως , άρα και η ρίζα του Κακού, φανερώνει την φιλοσοφική απόπειρα να υποταχθεί η ελευθερία της πράξης στην κατηγορία του Κακού , που συνειδητά ο Θεός παράγει για να αποδεικνύει το μεγαλείο της καλωσύνης και της ευεργεσίας του μέσα απο την πολεμική απέναντι σε αυτό το Κακό, μέσα απο την επικράτηση του Καλού. Όμως αυτή η λογική δεν καταφέρνει να μην φέρει στο προσκήνιο την εξής απόδειξη :
Τι είδους Θεός είναι αυτός που στο όνομα της επικυριαρχίας του Καλού φέρνει στη ζωή και επιτρέπει μέσα απο την ανθρώπινη ελευθερία την γέννηση του Κακού; Μιλάμε δηλαδή για ένα υποκείμενο που γεννά ένα Άλλο υποκείμενο εν δυνάμει καταστροφικό για την ύπαρξη της ζωής μόνο και μόνο για να επιβεβαιώνει την σημασία της υπόστασης του; Μήπως τελικά αυτό που η θεολογία και η φιλοσοφία αρνείται να παραδεχτεί είναι ότι η ελεύθερη βούληση του Ανθρώπου, ακριβώς γιατί εν δυνάμει μπορεί να θανατώσει οποιαδήποτε νομοτέλεια, άρα και του Θεού, λόγω του ότι παράγει πράξη -δηλαδή Πραγματικό, είναι το υποκείμενο που πραγματικά υπάρχει και δίνει λόγω ύπαρξης στον Καθαρό Λόγο( βλέπε Θεός) ώστε να μπορεί αυτός να την δαιμονοποιεί ως αιτία του Κακού;
Ο Λαιμπνιτς δεν μπόρεσε να αποδείξει τίποτα άλλο πέρα από το ότι ο Θεός, το Απόλυτο Άπειρο δεν μπορεί παρά να γεννά το Απόλυτο Πεπερασμένο, το Κακό. Αθελά του αγγίζοντας το ζήτημα της ελευθερία της θέλησης του Ανθρώπου μας υπέδειξε την διαλεκτική σχέση του Απείρου και του Πεπερασμένου μέσα απο την παραγωγή της ελευθερίας, το Πραγματικό αντέστρεψε τα φιλοσοφικά όπλα και οδήγησε το Λόγο σε αδιέξοδο. Οι μελλοθάνατοι Λόγοι της φιλοσοφίας και της θεολογίας χαιρέτησαν τον Πρακτικό Λόγο , τον Καίσαρα του Πραγματικού.



sine sole sileo
3. Ο Μακιαβέλι πολύ πριν την "Θεοδίκία " του Λάιμπνιτς είχε αποκόψει τον Θεό απο την ελευθερία της θέλησης του Ανθρώπου και έτσι είχε αποσύρει και την έννοια του Κακού απο το πεδίο της σκέψης του. Το Πραγματικό είναι αυτή η απόλυτη γυμνή πρακτικότητα της συγκεκριμένης ιστορίας. Ο τρόπος ύπαρξης του Πραγματικού δεν αποδίδεται πια με δαιμονοποιήσεις και φιλοσοφικές περιπλοκές εννοιών. Το Κακό δεν υφίσταται στον Μακιαβελικό κόσμο, γιατί εκεί υπερτερεί ο Πρακτικός Λόγος της πάλης και των αντιθέσεων του Πραγματικού. Για πρώτη φορά ο Μακιαβέλι φέρνει μέσα στο χώρο της σκέψης τους νόμους κίνησης της Πολιτικής. Ένα σαρκοβόρο τέρας που οι έννοιες του και η ανάπτυξη του δεν ξεκινάνε απο την ηθικοποίηση της πράξης αλλά απο την υπαγωγή της στις ανάγκες της σύγκρουσης, της δύναμης, των συμφερόντων, του Πραγματικού.
Η Πολιτική και η Θεοδικία δεν συνυπάρχουν τυχαία σε όλο το διάστημα μέχρι και την Γαλλική Επανάσταση. Ο Θεός του Λάιμπνιτς είναι ο Ηγεμών του Μακιαβέλι, ο Ανώτερος Υπαίτιος της ύπαρξης της ελεύθερης βούλησης του ανθρώπου, ο γόνος του Κακού. Μία πιστή απόδοση της Θεοκρατικής ηγεμονίας στο επίπεδο της άσκησης Πολιτικής στην Ευρώπη των Απόλυτων Μοναρχιών. Από τον Βοργία μέχρι τον Μαζαρίνο και το Ρισελιέ, μέχρι και την Ιερή Συμμαχία, το υποκείμενο του Πολιτικού που κυριαρχεί βρίσκετε κάτω απο την ευλογία της Θείας δίκης. Η υποκειμενοποίηση του Κακού είναι η αποενοχοποίηση μίας αιματοβαμμένης Μοναρχικής Χριστιανοσύνης.



corpus delicti
4. Ο Κάντ στην "Κριτική του Πρακτικού Λόγου" ανοίγει το χώρο για την θεωρητική απελευθέρωση του Πραγματικού απο την φιλοσοφική του πρόσληψη και μας λέει" ο Θεός, η Αθανασία, γενικά οι Ιδέες είναι όροι κ αντικείμενα μιας καθορισμένης θέλησης". Ο Θεός είναι μία Ιδέα που απλά υπάρχει στην υπηρεσία μιας θέλησης, μας λέει ο Κάντ, μίας θέλησης που προφανώς δεν είναι Θεία για να παράγει το Θεό ως αντικείμενο της, αλλά υφίσταται μέσα στο Πραγματικό και υλοποιείται μέσα σε αυτό και λογικά υποκειμενοποιεί το Πραγματικό και υποκειμενοποιείται απο αυτό. Η βλάσφημη Καντιανή επισήμανση επιστεγάζει την αυτονομία της βούλησης ως μοναδική αρχή όλων των ηθικών νόμων και στρέφει την σκέψη προς τον Πρακτικό Λόγο σε τελική ανάλυση. Βούλομαι για κάτι, προς μία εξωστρέφεια προς την φυσική νομοτέλεια του κόσμου με σκοπό μάλλον να επιδράσω πάνω στον κόσμο.
Προσανατολίζω την σκέψη όχι προς μία ενατένιση άρα και υποταγή στην φυσική τάξη αλλά προς μία πράξη άρα και ελεύθερη κίνηση απέναντι στον κόσμο. Όμως μπορούμε να πάμε πιο πίσω και να πούμε πως το τι Βούλομαι καθορίζει και το αν οι γενικές Ιδέες που παράγω αποσκοπούν στην αναπαραγωγή του Πραγματικού ή στο κλείσιμο του. Συνεπώς η Καντιανή αυτή επισήμανση μας οδηγεί στο να αποφιλοσοφικοποιήσουμε έννοιες όπως ''Θεός'', ΄΄Άθανασία΄΄, ''Άνθρωπος'' και να τις κρίνουμε με βάση το αν υπάρχουν ως προοδευτικές διαμεσολαβήσεις στον προσανατολισμό του Πρακτικού Λόγο ή ως αντιδραστικές διαμεσολαβήσεις. Στην δεύτερη περίπτωση έχουμε ένα Πρακτικό Λόγο που παράγει το Πραγματικό ως επανάληψη και όχι ως νέο Πραγματικό.



delirium tremens
5. Ο Κίρκεγκωρ μας θυμίζει ότι ο Αβρααμ ισοπεδώνει κάθε ηθική δέσμευση όχι μόνο ως προς την Πατρική σχέση με το παιδί του αλλά και ως προς την απαγόρευση της φόνευσης ενός αθώου ανθρώπου, στο όνομα του Θελήματος του Θεού. Που βρίσκεται το Κακό εδώ; Η πράξη δεν είναι μία απλή τελετουργία μέσα στο Πραγματικό, είπαμε και πιο πάνω πως το αναπαράγει, η πράξη αποκαλύπτει τα υπόκειμενα που την παράγουν ως υποκείμενο. Μιλάμε για το Θεό, τον Αβρααμ, και τη θυσία που δέχεται να εκτελέσει. Τρία υποκείμενα που αλλάζουν καθοριστικά με το συμβάν της θυσίας. Ο Κίρκεγκωρ σωστά θα πεί πως το παράδειγμα του Αβρααμ δείχνει την ''απόλυτη σχέση με το απόλυτο'', όμως η αγωνία και ο υπαρξιακός τρόμος της φιλοσοφίας του δημιουργεί μία Κακομορφία σε αυτή ύψιστη πράξη. Το Πραγματικό παραλύει την σκέψη που πάει να σκεφτεί φιλοσοφικά τις διαστάσεις της βούλησης και τις μορφές που αυτή μπορεί να πάρει μέσω της πράξης. Την στιγμή που ο Αβρααμ αποδέχεται να κάνει μια τέτοια θυσία το υποκείμενο που εκτοπίζει ακόμα και το Θεό που τον διέταξε και τον διατάζει είναι το υποκείμενο της πράξης και της πίστης. Εκεί φανερώνεται η λειτουργία της Ιδέας ως μίας διαμεσολάβησης προς το απόλυτο που είναι η υποκειμενοποίηση της ελευθερίας της θέλησης. Οι συνέπειες της πράξης δεν είναι απρόβλεπτες για την φιλοσοφική σκέψη, αντίθετα ακριβώς επειδή προβλέπει την διάψευση που η πράξη πρόκειται να επιφέρει στην τάξη πραγμάτων της , η φιλοσοφία τρέμει και αγωνιά.



aut caesar aut nihil
6. Όμως στο σημείο αυτό αξίζει να αντιπαραθέσουμε τον Κίρκεγκωρ στο Λεβινάς, όχι φυσικά για να συγκρίνουμε δύο θεολογίες αλλά για να χρησιμοποιήσουμε την αιρετικότητα της υποκειμενοποίησης του Κίρκεγκωρ ενάντια στην ηθικοποίηση του Πραγματικού που επιχειρεί ο Λεβινάς με όπλο την έννοια του Άλλου ως προσώπου. Όπως λέει και η Λατινική φράση πιο πάνω ''η Καίσαρας ή τίποτα'' αυτή είναι η συνεχής κίνηση του Πραγματικού, απο την υποκειμενοποίηση στον εκμηδενισμό και πάλι στην υποκειμενοποίηση, αδιάκοπη παραγωγή μέσω πράξης συμβάντων.
Ο Κίρκεγκωρ λέει στο Λεβινάς πως το Άλλο για τον Αβραάμ δεν είναι το φυσικό πρόσωπο,να γιατί δεν δεσμεύεται τελικά μπροστά στην φυσική ύπαρξη του γιού του, αλλά το Απόλυτο που τον οδηγεί σε μία ελεύθερη, δηλαδή απροσδιόριστη, πράξη εντός του Πραγματικού. Από Αβρααμ Καίσαρας, δηλαδή υποκείμενο μίας ελευθερίας που πριν την απόφαση αποδέσμευσης της θέλησης του δεν υπήρχε παρά ως ένα ακόμα φυσικο πρόσωπο προς ένα άλλο φυσικό πρόσωπο. Αυτή είναι και η κύρια αδυναμία της Λεβινασιανής σκέψης. Οδηγεί στο Ίδιο και όχι στο Πραγματικό Άλλο μέσα απο την επιμονή στην αναζήτηση ενός Καλού που ενυπάρχει στην αμεσότητα των διυποκειμενικών ηθικών σχέσεων. Αυτό καθιστά αδύνατη την σκέψη του Λεβινάς να ερμηνεύσει την ιστορικότητα των Ιδεών μέσω της ανθρώπινης πράξης.
Είναι μια σκέψη που δαιμονοποιεί το Πραγματικό ακριβώς γιατί προσπαθεί να εκκενώσει την υποκειμενοποίηση απο την ελευθερία του Πραγματικού και να την υποδουλώσει σε μία Ηθική δίχως πράξη και δίχως Πραγματικό συμβάν.

Το Πραγματικό δεν είναι φιλοσοφικό υποκείμενο, όπου το συναντάμε ως τέτοιο δεν είναι Πραγματικό και όσο επίσης θα συναντάμε στη φιλοσοφία το Κακό, σημαίνει πως το Πραγματικό υπάρχει και παραμένει ελεύθερο.

σ.