ΜΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΒΟΥΛΗΣΗ: ΤΟ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ

Δαβίδ και Γολιάθ, Πίνακας του Τιτσιάνο Ντε Καντόρ

1.Μίμηση και Βούληση,θεμέλια συγκρότησης του υποκειμένου, θεμέλια θεολογίας και πολιτικής του υποκειμένου,θεμέλια φιλοσοφίας και μη-φιλοσοφίας του υποκειμένου. Δύο έννοιες μία αρχή..το Εγώ. Αναπαράσταση και Δύναμη,προσομοίωση και επιθυμία. Η θεολογία και η πολιτική σε αντίθεση και επικαθορισμό ανάμεσα τους. Ποιός νικάει και τελικά κατακτάει το Υποκείμενο;
Τι είναι αυτό που το συγκροτεί ω τέτοιο και ποιός ιστορικός συμβιβασμός λαμβάνει χώρα ανάμεσα στο Θεολογικό και το Πολιτικό ώστε να υπάρξει το Υποκείμενο ελεύθερο απο αυτή την διπλή υπόσταση που εμμενώς παίζει το ρόλο του Φιλοσοφικού Οιδίποδα του; Ή αντίθετα οφείλουμε να σκεφτούμε το Υποκείμενο σαν ένα αναγκαίο κατασκεύασμα αυτής της σχέσης, αυτής της αμοιβαιότητας,αυτής της σύγκρουσης; Να δεχτούμε δηλαδή πως οι καταστατικές αρχές μίας υποκειμενικότητας ή θα είναι αυτές ή δεν θα υφίσταται υποκειμενικότητα;
Όμως εδώ ερχόμαστε σε αντιπαράθεση με όλη την περίφημη φιλελεύθερη-δημοκρατική παράδοση γύρω απο την χειραφετητική νομοτέλεια του υποκειμένου. Σύμφωνα με αυτή την κυρίαρχη -απο την Γαλλική Επανάσταση και μετά - παράδοση, το Υποκείμενο είναι ταυτισμένο με το πρόταγμα της προόδου,είναι ο φορέας του Διαφωτισμού της Ανθρωπότητας, είναι, το Υποκείμενο που έχει αποδεσμευτεί απο την Θεολογική και Πολιτική θέσμιση του.
Τι εννοούμε όμως όταν μιλάμε για το Θεολογικό εντός του Πολιτικού αν όχι αυτή την προ-πολιτική ιδεολογική χάραξη της Μονοθειστικής παράδοσης του Ενός-Πατρός όλων;

Και εδώ το τραγικό δίλημμα της φιλοσοφίας, της ψυχανάλυσης και της πολιτικής είναι ένα: Μπορώ να υπάρξω δίχως να συγκροτηθώ ως Ένας-Πατέρας, μπορώ να υπάρξω δίχως να γίνω μία εξουσία που να εξαλείψει την εξουσία;

2. Η θέληση για δύναμη είναι μία θέληση για μίμηση της αρχέγονης ιδεολογικής μορφής του Πατρός-Θεού, θέλουμε να μιμηθούμε αυτόν τον ανοίκειο θεό της δημιουργίας, θέλουμε γιατί η μίμηση του είναι πανταχού παρούσα στις ταξικές κοινωνίες. Η τρομακτική ισχύς της βούλησης του Πολιτικού είναι μία εκδήλωση της επιδίωξης για την κλωνοποίηση του Θείου μέσα στην υποκειμενική συγκρότηση της ιστορίας. Η Μίμηση επιβεβαιώνει πως επιθυμούμε την μεταστοιχείωση μας,τον μετασχηματισμό μας, την μεταφορά μας απο αυτό που είμαστε σε κάτι άλλο, ως κάτι άλλο, ως ίδιοι με αυτό το ύψιστο πρωτο-αίτιο της ύπαρξης. Αυτό το Άλλο που μας επιθεωρεί δεν επιδέχεται αμφισβήτησης, δεν το χρειαζόμαστε εξασθενημένο στην σκέψη μας, το ζητάμε σαν σωματοποίηση της απόλυτης εξουσίας, το θέτουμε εμείς υπεράνω κάθε φθαρτότητας και κάθε μεταβλητότητας, γιατί εκεί η θέληση του Εγώ εκεί επιθυμεί να φτάσει μέσω του Πολιτικού: στην υποκειμενοποίηση της ιδέας, στην υποκειμενοποίηση του Θείου, στην υποκειμενοποίηση του Πατέρα. Για αυτό η Πολιτική αποτελεί μία ασύλληπτη αποκαθήλωση της Θρησκείας και την ίδια στιγμή μία ακραία διάχυση της ουσίας της στον καθένα που συμμετέχει σε αυτή.
Η ταξική βάση των κοινωνιών μέχρι σήμερα αναπαράγει αυτή την ανολοκλήρωτη εκκοσμίκευση και το σύστημα των κοινωνικών σχέσεων που συνεχίζει να ζωογονεί το νόμο του Θεού-Πατέρα-Εγώ.

3. Η Θέληση για δύναμη είναι συνεπώς πρώτιστα μία Θέληση για Μίμηση ενός Αρχι-Υποκειμένου,και αυτό σίγουρα δεν αποτελεί ένα ύμνο στην ελευθερία. Όμως ο δρόμος προς την χειραφέτηση απο το Πάντα-παρόν είδωλο του Θεού είναι ένας δρόμος αναγκαστικής ταύτισης και σύγκρουσης μαζί του ταυτόγχρονα. Μία φρικιαστική παραδοχή προσφέρει στην απόπειρα της ανθρώπινης δράσης ένα ακλόνητο κίνητρο. Η παραδοχή της προιστορικής ανικανότητας να επιβληθεί στο Πραγματικό απόλυτα, η αιτία της Θεοποίησης της δύναμης και της αδυναμίας του βρίσκεται εκεί.

Αυτό το Φάντασμα, η διεστραμμένη Ιδέα είναι το κίνητρο αυτής της θεμελιώδους ανελευθερίας αλλά και της εκπληκτικής επιδίωξης δύναμης και παραγωγής δράσης.Μιμούμαστε και Θέλουμε να μοιάσουμε σε αυτό το Φαντασματικό Παντοδύναμο Ιδεατό για να αποδράσουμε από αυτή την μοιραία μερικότητα μας πάνω στα πράγματα και την ζωή, γιατί δίχως αυτό η δημιουργική και μετασχηματιστική δράση του υποκειμένου να μην ήταν παρα μόνο μια ανάλωση στην βιολογική αναπαραγωγή.
Καμία ιδεολογία δεν μπορούσε να μην βασίζεται στο χτίσιμο και την ενίσχυση αυτού του Φαντασματικού, καμία ιδεολογία δεν θα υπήρχε αν δεν γεννούσε και δεν μεγάλωνε αυτό το Φαντασματικό. Όμως δεν συνιστά αυτό αδυναμία, δεν συνιστά κατί κακό και καταστροφικό αυτό το στοιχείο της αναπαραγωγής του ιδεολογικού. Το ζήτημα είναι πιο Φάντασμα διαλέγει η κάθε ιδεολογία να πλανιέται πάνω απο το Υποκείμενο της, πια σχέση Υποκειμένου και Ιδεολογίας ορίζεται με βάση την τελική χειραφέτηση της πράξης και της δράσης απο την ανάγκη μίας αιώνιας Μίμησης ενός Άλλου. Ποιά κοινωνική σχέση δημιουργεί υλικά τους όρους να υπάρξει αυτοδύναμα το Υποκείμενο χωρίς την αιώνια προσφυγή στο Άλλο.

4.Ανάμεσα στο Θεολογικό και το Πολιτικό ο δεσμός που υφίσταται εντοπίζεται πάνω στην παρουσία του Τραγικού, στην ρήξη που επιφέρει η πράξη εκείνη που προσπαθεί να δολοφονήσει την Μίμηση και να απελευθερώσει την Βούληση. Μιλάμε για Τραγικότητα γιατί εκεί το Υποκείμενο αποσύρετε απο το κοσμοείδωλο του, εισέρχεται σε μία καινοφανή τύφλωση, υπάρχει μόνο ως ζωντανό αποτέλεσμα της βούλησης του, ενσαρκώνει μια προσωρινή εκμηδένιση του εαυτού του γιατί έχει εκμηδενίσει την κυρίαρχη αξία του. Ζεί εκεί σε μία μετέωρη στιγμή ανάμεσα στο τίποτα και στο παν που ανοίγει εμπρός του η απόσυρση του Καταπιεστικού Φαντάσματος.
Είναι Τραγικό το Υποκείμενο και για ένα άλλο λόγο. Γιατί συνήθως μπροστά σε αυτή την απόλυτη ανάδυση της Θέλησης για Δύναμη -δίχως-Θέληση για Μίμηση τρομάζει να μετατρέψει τον Εαυτό του σε ένα Πραγματικό Κύριο. Το Φανταστικό ακόμα και όταν πεθαίνει συνεχίζει να στοιχειώνει το Υποκείμενο που παραμένει στα όρια της μηδενιστικής πράξης της φόνευσης της Οιδιπόδειας Ιδέας. Το Τραγικό δεν είναι η πράξη και η αντιθετικότητα που οδηγεί το Υποκείμενο στην εκτός τόπου και χρόνου χειρονομία, αλλά η αδυναμία μετά την απελευθέρωση απο την Μίμηση να υπάρξει ένας νέος τρόπος ύπαρξης.

Ας μελετήσουμε πιο συγκεκριμένα γιατί ο Οιδίποδας τιμωρείται φρικτά μετά την ενέργεια του, γιατί οι Αρχαίοι Ελλήνες παρουσιάζουν σαν κόλαση το βίωμα του απελευθερωμένου από τον Πατρικό Κύριο Οιδίποδα; Στην αρχαία Τραγωδία αυτό που δίνεται στον θεατή δεν είναι οι ενοχές και οι τύψεις για την δράση,αυτό είναι η Χριστιανική ερμηνεία που επιβλήθηκε μετέπειτα στην Φιλολογική ανάλυση των Τραγωδιών. Ο Τραγικός ήρωας είναι επι της ουσίας αποσυντιθέμενος και διαλυμένος, είναι ενσάρκωση του μηδενός. Η φόνευση της Καθοδηγητικής Κυρίαρχης Ιδέας είναι η αρχή του χάους, μίας ελευθερίας που είναι αναγκαία αλλά τρομαχτική για το υποκείμενο.
Ο ήρωας μετά το φόνο αναρωτιέται πως και γιατί αξίζει μετά από αυτό να συνεχίσω να ζεί. Το τέλος της υποταγής δεν φέρνει μια νέα εποχή. Μοιάζει σαν να παίρνουν θέση οι Αρχαίοι Τραγικοί, σαν να υποστηρίζουν ότι ορθά αφαιρείς την Ιδέα που εξουσιάζει, μα κακώς προχωράς δίχως μία νέα Ιδέα που να ελευθερώνει. Το πρόβλημα που βάζει η Τραγωδία σχετικά με την Μίμηση και την Βούληση είναι το κατα πόσο ο άνθρωπος είναι σε θέση να αποδεχτεί ότι αυτός ο ίδιος είναι η απόλυτη Ιδέα του εαυτού του, κατά πόσο το θέλει και κατα πόσο αυτό θα πηγαίνει μπροστά την ιστορία και τον κόσμο. Ευτυχώς τα ερωτήματα παραμένουν ανοιχτά.

σ.